Iets wat niemand wil voor zijn of haar kind: gepest worden. Wanneer je hier mee te maken krijgt dan kan dat een heel machteloos gevoel geven. Je wil het pestgedrag waar je kind zichtbaar onder lijdt natuurlijk zo snel mogelijk stoppen. Wat kun je doen om je kind te helpen in zo’n situatie?
Helaas krijgen veel kinderen ermee te maken: pesten. Dit kan gebeuren op school, maar ook op de club waar je kind sport of tijdens het buitenspelen. Iets wat tegenwoordig ook steeds vaker voorkomt is online pesten. Dit gebeurt dan bijvoorbeeld via WhatsApp-groepen waar je kind in zit of via andere sociale mediakanalen. Pesten houdt kort gezegd in dat iemand met opzet pijn gedaan wordt. Dit kan fysiek zijn door geweld te gebruiken, maar ook verbaal, waarbij een kind uitgescholden of gekleineerd wordt. Kinderen kunnen enorm last hebben van pestgedrag. Het is dan ook belangrijk dat je hier als ouder goed op inspeelt zodra je lucht krijgt van het pesten om de situatie voor je kind weer zo snel mogelijk om te buigen.
In gesprek met je kind
Als je kind wordt gepest, is het allereerst ontzettend belangrijk om er voor je kind te zijn. Vertel hem dat je het goed vindt dat hij naar je toegekomen is om te vertellen over de situatie. Praat met hem, stel vragen en luister naar zijn verhaal. Je kunt vragen wanneer het pesten begonnen is en wat je kind er zelf al aan doet om te proberen het te stoppen. Wanneer het pesten op school of op de sportclub plaatsvindt, vraag dan ook of je kind al een leerkracht of trainer om hulp heeft gevraagd. Hoe meer informatie je hebt van je kind over de situatie, hoe beter je het probleem kunt aanpakken. Probeer tijdens het gesprek zelf altijd rustig te blijven, ook al kunnen bij jezelf de emoties ook hoog oplopen wanneer je merkt dat je kind verdriet heeft door het pesten. Dring ook niet te veel aan. Wanneer je merkt dat je kind er niet meer verder over wil praten, laat het op dat moment dan even rusten. Je kunt op een later moment weer proberen verder te praten over het pesten.
Online pesten
Bij online pesten vindt pestgedrag plaats door bijvoorbeeld uitschelden of beledigen via WhatsApp of op andere sociale media. Ook kan online pesten gebeuren door foto’s of informatie van een ander te verspreiden waarvan het niet de bedoeling is dat dit verspreid wordt, denk aan gevoelig beeldmateriaal of persoonlijke informatie van een kind. Doordat er bij online pesten meestal bewijs is van het pestgedrag, is er vaak sneller duidelijk wie er bij het pesten betrokken zijn maar ook wat er precies gezegd of gedaan is zoals in een WhatsApp-groep van de klas. Maar in sommige gevallen gebeurt het pesten ook anoniem onder bijvoorbeeld een nepaccount. Vaak gebeurt het online pesten in combinatie met het pesten op school of op straat. Het pesten wat bijvoorbeeld die dag op school begonnen is, gaat dan online verder na school. Online pesten kan ook een enorme impact hebben op een kind, omdat het altijd, op ieder moment kan plaatsvinden.
Pesten aanpakken
Probeer samen met je kind een plan te maken hoe jullie het pesten zouden kunnen stoppen. Wat heeft je kind al geprobeerd en wat wil hij absoluut niet? Bedenk om het pesten aan te pakken samen een manier waar jullie allebei achter staan. Laat je kind meedenken over oplossingen. Dit vergroot het zelfvertrouwen van je kind en geeft hem het idee zelf de regie in handen te hebben. Vraag je kind wat het kan terugzeggen of doen als het wordt gepest. Stel ook vragen aan je kind over wat het zelf al geprobeerd heeft en of dat hielp. Vraag wat hij nog meer zou kunnen bedenken om te doen wanneer het pesten weer gebeurt of hoe andere kinderen het aanpakken en of dat misschien ook een goede manier is voor jouw kind. Bespreek ook wat jij als ouder voor je kind kunt betekenen. Wanneer je kind op school gepest wordt, praat dan met de leerkracht van je kind. Iedere school heeft een protocol tegen pesten. School is dan ook verantwoordelijk voor het meehelpen aan een oplossing om een veilige situatie te garanderen voor ieder kind op school. Vraag aan de leerkracht wat dit protocol is en wat zij concreet kunnen en willen gaan doen aan de situatie. Bespreek ook met de leerkracht of zij zelf het pestgedrag opgemerkt hebben en wat zij daar al aan hebben gedaan. Ga ook in gesprek met je kind en de leerkracht samen om te bedenken wat jullie zouden kunnen doen om het pesten te stoppen. Monitor de komende periode steeds hoe het gaat bij zowel je kind als de leerkracht. Als het weer misgaat, grijp dan opnieuw in en doorloop dezelfde stappen. Blijf in gesprek met je kind en met de school of club waar het pesten plaatsvindt.
Online pesten vraagt net weer om een iets andere aanpak. Pesten is pesten, maar bij online pesten is het van extra belang dat er snel ingegrepen wordt. Helemaal wanneer het bijvoorbeeld gaat om een ongewenste foto die online verspreid wordt. De gevolgen van zoiets kunnen groot zijn en kunnen daarom niet even wachten. Schakel ook hier direct de leerkracht in wanneer het om leerlingen gaat van dezelfde school als jouw kind. Vraag de leerkracht het probleem van online pesten te bespreken in de klas om kinderen meer bewust te maken van hun online gedrag richting elkaar en hun verantwoordelijkheden om het veilig en leuk te houden voor iedereen. Het is belangrijk om kinderen thuis als ouder, maar ook als school, te leren dat zij zelf keuzes maken in hoe zij zich (online) gedragen richting een ander en ze te leren wat de gevolgen van hun keuzes voor zichzelf en een ander kunnen zijn.
Wanneer het echt uit de hand loopt
Loopt het pesten echt uit de hand, duurt het al ontzettend lang en stopt het maar niet? Of neemt het pesten gevaarlijke vormen aan en lukt het niet om met de school of club een oplossing voor het probleem te vinden? In het geval van dreigementen, stalken of afpersen kun je aangifte doen van de situatie. Bij online pesten kun je ook bewijsmateriaal overhandigen zoals schermafbeeldingen van de gesprekken waarin je kind bedreigd wordt.
Weerbaarheid
Het zelfvertrouwen van kinderen die gepest worden kan behoorlijk aangetast zijn. Het is dan ook goed om naast het aanpakken van het pesten, te werken aan het zelfvertrouwen en de weerbaarheid van je kind. Als ouder kun je complimenten blijven uitdelen aan je kind en zijn positieve eigenschappen blijven benoemen. Daarnaast zijn er trainingen en cursussen die de weerbaarheid van kinderen vergroten. Wanneer een kind steviger in zijn schoenen leert staan en tijdens dit soort trainingen ook leert hoe hij bijvoorbeeld kan reageren in verschillende situaties, is het neveneffect vaak dat het pesten vanzelf minder wordt omdat pesters het vaak minder interessant gaan vinden wanneer hun slachtoffer assertiever reageert op het pestgedrag. Werken aan de weerbaarheid is daarnaast ook voor kinderen die niet gepest worden, dus preventief, een goed idee. We zien namelijk vaak dat kinderen met meer zelfvertrouwen minder vaak worden gepest.
